Laden LiPo cellen.
Het is uit vragen en opmerkingen duidelijk
dat veel leden nog niet weten hoe een LiPo accu geladen moet worden. Eigenlijk
is het de zelfde manier als waarop een loodaccu geladen moet worden.
Wanneer je een lege LiPo cel op de lader aansluit zal de lader stroom door de
cel sturen. Door die stroom zal de cel geladen worden. Om schade door (te) hoge
laadstromen te voorkomen zal de lader er voor zorgen dat de laadstroom binnen
bepaalde grenzen blijft, als je althans de lader goed hebt ingesteld. Wanneer
de cel geladen raakt zal de spanning van de cel oplopen. Hoe voller de cel
wordt hoe hoger de spanning wordt. Het verschil met de spanning van de lader
wordt steeds kleiner waardoor de laadstroom ook steeds kleiner wordt.
Op een gegeven moment zal de spanning van de cel gelijk worden aan de spanning
die de lader afgeeft. Als dat zo is zal er geen laadstroom meer lopen. Dat kan
dan niet meer omdat er geen spanningsverschil meer is.
De spanning die een volle LiPo cel afgeeft is iets meer dan 4,2V. Deze spanning
is heel erg belangrijk. Wanneer je een LiPo gaat laden tot
een hogere spanning dan overlaad je de cel en zal je hem zeer zeker
beschadigen. Zelfs 0,1V hoger is al funest! Het is dan zelfs zeer goed
mogelijk dat de cel in de brand vliegt.
Nu ga je een LiPo accu samengesteld uit 3 cellen in serie opladen. De totale
spanning van de volle accu zal dan 3x4,2=12,6V zijn. De spanning van de lader
zal dus ook 12,6V moeten zijn om deze accu te kunnen laden. Als alle cellen
netjes in balans met elkaar zijn is er tijdens het laden niets aan de hand.
Maar wat als de cellen NIET in balans zijn? Stel één van de cellen is minder
ver ontladen dan de andere twee en we gaan de accu laden. Die ene cel zal
eerder vol zijn dan de andere twee dus hij zal de 4,2V eerder bereiken. Omdat
de andere nog niet zo ver zijn zal de laadstroom wel iets minder worden maar
hij zal niet tot 0 teruglopen. Dit omdat de andere twee cellen nog niet vol
zijn en dus nog een poosje geladen moeten worden. De cel die al vol is zal nu
dus overladen worden. "Vroeger" toen we alleen nog maar NiCad en NiMH
cellen hadden was dit niet een probleem. De cel(len) die eerder vol was dan de
rest werd een beetje overladen maar daar kunnen ze wel tegen. LiPo's kunnen
echter heel erg slecht tegen overladen. In een "onbalans" situatie
kan er dus één cel eerder vol zijn dan de andere(n) waardoor die cel overladen
zal worden en dus kapot zal gaan.
Om dit nu te voorkomen hebben de fabrikanten een balancer op de markt
gebracht.Deze balancer meet constant de spanning van de cel waar hij
aangekoppeld is. Als hij meet dat de celspanning 4,2V is zal het de FET(een FET
is een soort transistor) die parallel staat aan de cel open gestuurd worden. Er
gaat stroom door de FET lopen waardoor de celspanning iets zal dalen en weer
onder de 4,2V komt. Dat meet deze balancer en het zal de FET weer dicht sturen.
Dan stijgt de spanning weer, enz. enz. Na een korte tijd (een paar honderdste
van een seconde) zal er een evenwicht ontstaan en zal de FET net zo ver open
gestuurd worden dat de spanning precies 4,2V blijft. Dat houdt dan in dat alle
laadstroom die anders door de cel zou lopen nu door de FET loopt zodat de
overige cellen nog netjes doorgeladen zullen worden. De spanning over de FET,
en dus ook de cel, blijft netjes 4,2V!
Wanneer de andere cellen ook vol raken zal de balancer die ook over die cellen
staat precies hetzelfde doen en zo voorkomen dat de cellen overladen worden.
Als je de juiste lader gebruikt zal overigens die laadstroom op dat moment
vrijwel 0 zijn omdat de hele accu 12,6V heeft bereikt en dus gelijk is aan de
laderspanning. Zoals al eerder gezegd als er geen spanningsverschil is kan er
geen stroom lopen. Zou de lader niet helemaal juist afgesteld zijn dan zal de
balancer alle laadstroom buiten de cellen om sturen en zo overladen voorkomen. Een
goede balancer zal bij een dreigende blijvende overlading afschakelen. Hij werkt dus ook als een
soort beveiliging als de lader niet helemaal juist werkt of afgesteld is.